Merkez Bankası, piyasadaki düzenleme faaliyetlerine devam ediyor. Güven ve istikrarı sürdürme çabasıyla enflasyonun kontrol altına alınması amacıyla Merkez Bankası, zorunlu karşılıklarla ilgili değişiklikler yaptı ve bu değişiklikler Resmi Gazete’de yayımlandı.
Bu kapsamda, Kur Korumalı Mevduat’ta (KKM) zorunlu karşılık oranı artırıldı ve Döviz deposu için TL cinsinden ilave zorunlu karşılık oranı getirildi. Bu sayede biriken TL likidite fazlası, artan zorunlu karşılık oranları ile sisteme çekilmeye devam edilecek. Aynı zamanda KKM’den TL mevduata geçiş teşvik edilecek.
6 ay vadeli KKM’de zorunlu karşılık oranı yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltildi. Tebliğe göre, 6 aya kadar vadeli KKM’ler için zorunlu karşılık oranı 5 puan artırılarak yüzde 30’a çıkarıldı. 1 yıla kadar vadeli KKM’ler ve 1 yıldan uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranları ise yüzde 5’ten yüzde 10’a çıkarıldı.
Ayrıca, yabancı para mevduat ve katılım fonları için tüm vadelerde zorunlu karşılık tutarları 1’er puan artırıldı. Piyasadaki TL likidite miktarının artırılması ve TL mevduata yönlendirilmesi amacıyla tüm vadelerde döviz mevduatına yüzde 4 ilave zorunlu karşılık uygulanacak.
Yurt dışından gelen yatırımları teşvik etmek amacıyla zorunlu karşılık istisnası süresi 31 Aralık 2023’ten 2024 yılı sonuna kadar uzatıldı. Bunun yanı sıra ticari kredilere yönelik zorunlu karşılık oranlarında değişiklik yapıldı.
Merkez Bankası, para politikasının, parasal sıkılaştırma patolojisi, aralıklar ve kredi miktarlarına dair kararları yanı sıra parasal bölümlerle ilgili ek tedbirlerle devam edeceğini belirtti. Bankaların TL ticari kredilerine uyguladığı referans faiz oranlarının etkisini artıran düzenlemeler de yapıldı.
Ayrıca, TL’ye geçişlerin arttığını gösteren verilere dayalı olarak gerçek kişiler için TL payı artış hedefi yükseltildi. Standard TL mevduatın toplam mevduatın ödemesini artırma amacıyla TL payı artış hedefi de uygulamaya eklendi.
Sadeleşme aşamalarında maddi kıymet düzenlemesindeki değişikliklere uygun olarak finansal analizde kullanılan ticari krediler için yüzde 20 oranındaki zorunlu karşılık uygulaması sona erdi.
TCMB, 26 Ekim 2023 tarihli Para Politikası Kurulu raporunu temel alarak, TL mevduat payı üzerine yönelik ilave önlemler ve parasal bölüm aralıklarının genişletilmesi dahil olmak üzere para politikasındaki çeşitli adımların sürdürülmesi gerektiğini belirtmişti. Faiz artırımı yanı sıra, kredi miktarlarının seçici olarak sıkılaştırılması kararları da alınmaya devam edileceği belirtilmişti.
TCMB, bu girişimle birlikte bankacılık işlemlerinde Türk Lirası ödemelerinin artırılmasını hedefleyerek sadeleşme çerçevesinde ihracat kredileri ve sürekli kredi erişimine yönelik uygulama kolaylıkları sunmuştu.
Firma kredilerinin erişimini geliştirmek amacıyla kullanılan krediler için menkul kıymet tahsisi uygulaması ile fatura bedeli kredi uygulamasına da son verilmişti.
Bankaların TL ticari kredilerine uyguladıkları faiz oranlarının belirli bir sınıra ulaşması durumunda getirilen menkul kıymet sıcaklığı uygulaması sona ermişti. TL’ye geçişlerdeki artışı teşvik etmek amacıyla gerçek kişiler için belirlenen aylık TL payı artış hedefi daha önce yüzde 2’den yüzde 2,5’e yükseltilmişti ve son olarak aylık yüzde 3,5’e çıkarılmıştı.
Standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payını artırmayı hedefleyen TL payı artış hedefi, menkul değerler hesaplamasından çıkarılarak bankaların yabancı para yatırma işlemleri için zorunlu karşılık üzerinden alınacak komisyon uygulamasına eklenmişti.
