Sosyal Sigortalar Kurumu (SGK), kendilerini engelli olarak gösterip farklı bir işte çalışan kişilere karşı sert önlemler almaya hazırlanıyor.
Kurum, bu sahtekârlığı tespit ederek kendilerini engelli olarak beyan edip yanlış beyanda bulunan kişilerin aylıklarını kesmeye ve geçmişe dönük ödemelerini geri alacak.
YARGITAY KARARI ŞU ŞEKİLDE;
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’nin (E: 2020/9157, K: 2021/10740) kararına konu dosyaya göre, 1992 yılından beri malûl aylığı almakta olan bir şahıs, bir televizyon yapımındaki kısa rolü için 2012 ve 2014 yıllarında 2’şer gün çalıştı.
Durumu tespit eden SGK, 2012 yılındaki çalışma tarihinden başlamak üzere malûl aylığını iptal etti. İki yıllık sürede ödenen 32,4 bin lira tutarındaki aylığın faiziyle iadesi için de icra takibi başlattı.
Aylığı kesilen şahıs SGK’nın işleminin iptali ve icra takibinin durdurulması için ayrı ayrı dava açtı.
SGK, yargılama devam ederken 2017 yılında ilgili yönetmeliği değiştirdi ve yersiz ödenen aylıkların sadece çalışılan sürelere ait kısmının iade edilmesini öngördü.
İş mahkemesi, davacının emekli aylığının kesilmesine ilişkin itirazını reddetti ancak söz konusu yönetmelik değişikliğine dayanarak iki yıllık süreye değil sadece 4 günlük çalışma süresine karşılık gelen malûl aylığının SGK’ya iadesine karar verdi. Bölge adliye mahkemesi de kararı onadı.
Şahıs, malûl aylığının tekrar bağlatılması için başvuruda bulundu. SGK Sağlık Kurulu, şahsın malûl olmadığına karar verdi.
Kurul kararına itiraz üzerine adli tıp kurulunca yapılan kontrol muayenesinde de çalışma gücünde yüzde 60 oranında kayıp olmadığı şeklinde rapor düzenlendi.
O KİŞİLER MUAF OLACAK
Herhangi bir işte çalışma halinde aylığın kesilmesi sadece malûl aylığı alanlar için söz konusu.
Malûl aylığı ile engelli vergi indirimiyle yaşa bakılmaksızın erken emekli olanlar çoğunlukla karıştırılıyor.
Engelli vergi indirimi ile emekli olanlar aylıklarını kestirmeden sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışabiliyorlar.
2008 yılından sonra ilk defa sigortalı çalışmaya başlayanlar ise emekli aylığı almakta iken hiçbir işte çalışamıyorlar.
SGK GÖZ AÇTIRMAYACAK
SGK, kâğıt üzerinde sigortalı gösterilen kişiler, sahte işyerlerine yönelik denetimleri sıklaştırırken, usulsüz yollarla devleti zarara uğratanlara göz açtırmıyor. Yapılan incelemelerde sahte sigortada birçok farklı yönteme başvurulduğu ortaya çıktı.
Emeklilik için gün sayısını doldurmak, sigorta ve vergi teşvikinden yararlanmak, asgari işçilik uygulamasındaki barajı doldurmak için yasal olarak faaliyette görünen iş yerine gitmediği halde çalışıyor görünüyor ya da kâğıt üzerinde sigorta yapılıp çalışmadan prim yatırılıyor.
DÖKÜMLER İNCELENİYOR
SGK, gerçek çalışmaya dayanmayan yani sahte sigortalı bildirimi yaptığı tespit edilen, şüphe oluşan işyerleri için “sahte, kontrollü veya şüpheli” iş yeri tanımlaması yapıyor.
Hakkında bu şekilde tanımlama yapılan işyerlerinden sigortalı bildirimi yapılmış kişilerin sigortalı hizmet dökümlerinde de bu işyerlerinden bildirilmiş olan sigortalı hizmetlerin olduğu satırların başına (S), (K), (Ş) harflerinden biri konuluyor.
Çalışanların e-devlet üzerinden hizmet dökümlerinde iş yeri kodlarını kontrol etmelerinde fayda bulunuyor. Sahte iş yeri olarak tanımlanan iş yerinin e-sigorta kullanıcı kodu, şifresi otomatik olarak askıya alınıyor.
Bu işyerlerinden internet üzerinden sigortalı girişi yapılması veya prim belgesi verilmesi imkânı da ortadan kalkıyor. Asıl işverenin sahte tanımlaması kaldırılmadığı sürece alt işverenin de sahte tanımlaması kalkmıyor.
EMEKLİ AYLIĞI FAİZİYLE GERİ ALINIYOR
Sahte işleri tanımlaması yapılan işyerlerinden bildirilen hizmetler iptal ediliyor. Emekliliğe hak kazanılsa dahi sahte sigortalı olarak yapılan hizmet bildirimleri dikkate alınmıyor.
Bu hizmetler silinmesinin ardından emekli aylığı için geçerli prim gün sayısı yeniden hesaplanıyor.
Sahte sigortalar iptal edilirken, yatırılan sürenin primleri de siliniyor, emekli aylığı olarak alınan bütün para faiziyle geri alınıyor.
